Gửi bình luận
Sản phẩm báo chí chất lượng cao của Bnews, đơn vị tiên phong, sáng tạo trong hành trình Chuyển đổi số.
Sau ba lần được vinh danh là “Gạo ngon nhất thế giới”, ST25 không chỉ đưa tên tuổi Việt Nam lên bản đồ ẩm thực toàn cầu, mà còn đặt ra câu hỏi: làm thế nào một hạt gạo nhỏ có thể mang theo tầm vóc thương hiệu quốc gia? Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng phát triển xanh và kinh tế giá trị, thành công của ST25 là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của nông nghiệp tri thức và năng lực xây dựng thương hiệu quốc gia Việt Nam. Không chỉ là chiến thắng của một sản phẩm, ST25 mở ra tư duy mới: từ “xuất khẩu nông sản” sang “xuất khẩu thương hiệu nông nghiệp”, khẳng định vai trò của tri thức, công nghệ và chữ tín trong hành trình nâng tầm thương hiệu Việt Nam trên trường quốc tế.
Sự kiện gạo ST25 của Việt Nam lần thứ ba được vinh danh “Gạo ngon nhất thế giới” năm 2025 tại Hội nghị gạo quốc tế tổ chức ở Phnom Penh (Campuchia) là một dấu mốc đầy tự hào. Trong bối cảnh giá gạo toàn cầu biến động và cạnh tranh khốc liệt, chiến thắng này khẳng định năng lực đổi mới sáng tạo và tri thức khoa học nông nghiệp Việt Nam đang dần tiệm cận trình độ thế giới. Không chỉ đơn thuần là một sản phẩm nông nghiệp, ST25 cho thấy con đường mà nhiều ngành hàng Việt đang hướng tới: chuyển từ chất lượng sản phẩm sang giá trị thương hiệu, và từ thương hiệu sang giá trị quốc gia. Hạt gạo từ Sóc Trăng nay đã trở thành “đại sứ thương hiệu” của Việt Nam trên bàn ăn quốc tế - mang theo hương vị của đồng bằng, tinh thần của nhà khoa học và khát vọng vươn tầm của dân tộc Việt Nam.
Theo số liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, năm 2025 Việt Nam duy trì vị thế nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Ấn Độ, với khoảng 5,5 triệu tấn được xuất khẩu trong 7 tháng đầu năm, đạt 2,81 tỷ USD. Đáng chú ý, ST25 - dòng gạo cao cấp - hiện được xuất khẩu sang châu Âu với giá trên 1.200 USD/tấn, cao gấp đôi so với mặt bằng giá xuất sang Trung Quốc hay châu Phi (khoảng 600 - 700 USD/tấn). Đây là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh định vị thương hiệu dựa trên giá trị tri thức và chất lượng vượt trội.
Thành công của ST25 không đến từ may mắn, mà được xây dựng trên nền tảng khoa học, quản trị và tầm nhìn chiến lược nhất quán suốt hơn hai thập kỷ. Ba trụ cột dưới đây chính là “bí quyết” giúp ST25 không chỉ chinh phục ban giám khảo quốc tế mà còn chiếm được niềm tin của người tiêu dùng toàn cầu.
Thứ nhất, khoa học và công nghệ là nền móng của thương hiệu bền vững. ST25 là kết quả của hơn 25 năm nghiên cứu chọn giống của nhóm các nhà khoa học Hồ Quang Cua - Trần Tấn Phương - Nguyễn Thị Thu Hương. Đây không chỉ là một giống lúa thơm, mà còn là kết tinh của tri thức Việt Nam, thể hiện khả năng sáng tạo khoa học trong việc tạo ra giá trị khác biệt.
Thứ hai, chuỗi giá trị khép kín tạo niềm tin cho người tiêu dùng. ST25 được sản xuất theo các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, ISO 22000:2018, HACCP, đảm bảo quy trình từ đồng ruộng đến bàn ăn đều được truy xuất nguồn gốc. Mỗi hạt gạo có “hộ chiếu dữ liệu” - một minh chứng rằng chất lượng không còn là lời hứa, mà là sự thật được chứng nhận bằng dữ liệu.
Thứ ba, bảo hộ sở hữu trí tuệ là “áo giáp thương hiệu”. Sau bài học về việc bị doanh nghiệp nước ngoài nộp hồ sơ đăng ký thương hiệu ST25 tại Mỹ năm 2020, nhóm tác giả và doanh nghiệp Việt đã chủ động đăng ký bảo hộ “Gạo Ông Cua ST25” tại 36 quốc gia. Đây là bước tiến thể hiện tầm nhìn dài hạn trong quản trị tài sản trí tuệ, bảo vệ giá trị Việt trên thị trường toàn cầu.
Thành công của ST25 cho thấy một thương hiệu mạnh không chỉ dừng lại ở chất lượng, mà bắt đầu từ giá trị cảm xúc, câu chuyện và bản sắc. Trong nhiều năm, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu tập trung vào “năng suất” thay vì “giá trị”, nhưng xu thế toàn cầu đã thay đổi: người tiêu dùng ngày nay không chỉ mua sản phẩm, mà còn mua niềm tin, trách nhiệm và câu chuyện văn hóa ẩn sau mỗi sản phẩm.
Từ câu chuyện của ST25, có thể thấy rõ những cơ hội lớn đang mở ra cho nông sản Việt Nam. Đó là cơ hội tái định vị ở phân khúc cao cấp, khi gạo Việt có thể chuyển từ xuất khẩu giá rẻ sang gạo thương hiệu với giá trị cao hơn gấp đôi, nhờ chất lượng và uy tín được chứng nhận quốc tế. Đồng thời, đây cũng là thời điểm để nông sản Việt tiếp cận nhóm thị trường ESG (Environmental, Social and Governance - Môi trường, Xã hội, Quản trị) và người tiêu dùng xanh, những đối tượng ngày càng quan tâm đến sản phẩm “ngon, sạch và có trách nhiệm”. Bên cạnh đó, việc xây dựng mô hình “một sản phẩm - một câu chuyện Việt Nam” sẽ giúp mỗi sản phẩm nông nghiệp trở thành một đại sứ văn hóa, mang theo bản sắc, tri thức và niềm tự hào dân tộc ra thế giới.
Nói cách khác, ST25 không chỉ bán gạo mà bán niềm tin vào năng lực Việt Nam, vào khả năng biến tri thức và giá trị văn hóa thành sức mạnh cạnh tranh bền vững trên thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, để những cơ hội ấy trở thành hiện thực, gạo Việt cần một chiến lược phát triển thương hiệu bài bản và có tầm nhìn dài hạn - không chỉ dựa vào thành công nhất thời của ST25, mà hướng tới nền tảng bền vững cho cả ngành.
Để hạt gạo Việt không chỉ “ngon nhất” mà còn “được biết đến và được yêu thích”, cần một chiến lược phát triển thương hiệu tổng thể mang tầm quốc gia, đo lường được và có tính bền vững. Thành công của ST25 đã mở ra hướng đi mới cho ngành lúa gạo Việt Nam, nhưng để duy trì vị thế ấy, cần những bước đi đồng bộ, có chiều sâu và được định hướng dài hạn.
Trước hết, Việt Nam cần xây dựng thương hiệu quốc gia cho gạo - “Vietnam Premium Rice”, tương tự mô hình “Thai Hom Mali Rice” của Thái Lan. Đây sẽ là bộ nhận diện thống nhất, được bảo hộ quốc tế và gắn liền với hệ thống tiêu chuẩn về chất lượng, vùng trồng, quy trình canh tác và truy xuất nguồn gốc. Khi có một “ô dù thương hiệu quốc gia”, các doanh nghiệp gạo Việt sẽ được tiếp sức mạnh cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Song song với đó, chuyển đổi số trong quản trị chuỗi giá trị là yếu tố không thể thiếu. Việc ứng dụng công nghệ “blockchain” (công nghệ chuỗi khối) cho phép mỗi lô gạo có “mã truy xuất minh bạch”, giúp người tiêu dùng quốc tế dễ dàng tra cứu thông tin về vùng trồng, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng và thậm chí cả chỉ số phát thải carbon. Minh bạch dữ liệu không chỉ nâng cao uy tín thương hiệu mà còn là “lá chắn” chống gian lận thương mại và hàng giả mạo.
Một trụ cột quan trọng khác là phát triển nông nghiệp xanh và tuần hoàn, hướng đến mô hình canh tác giảm phát thải khí methane, tiết kiệm nước và tái sử dụng phụ phẩm như trấu, cám hoặc rơm rạ. Việc áp dụng các mô hình canh tác thông minh này sẽ giúp gạo Việt đáp ứng yêu cầu từ các thị trường xanh như EU, Nhật, Mỹ và chủ động chuẩn bị cho khả năng Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM- Carbon Border Adjustment Mechanism) của EU mở rộng phạm vi áp dụng sang lĩnh vực nông nghiệp trong những năm tới - theo hướng nhận định của các chuyên gia chính sách khí hậu châu Âu”.
Bên cạnh đó, bảo hộ sở hữu trí tuệ và chỉ dẫn địa lý cần được xem là “áo giáp pháp lý” cho thương hiệu gạo Việt. Mỗi giống lúa đặc sản, mỗi vùng trồng cần có tên gọi xuất xứ rõ ràng, được đăng ký và bảo vệ ở cả trong nước lẫn quốc tế. Hoạt động bảo hộ cần đi đôi với truyền thông để nâng cao nhận thức và ngăn chặn tình trạng chiếm dụng thương hiệu - một bài học đắt giá từng xảy ra với ST25 tại thị trường Mỹ.
Cuối cùng, không thể thiếu chiến lược truyền thông thương hiệu quốc tế. Việt Nam cần một chiến dịch quy mô như “Vietnam Rice - Story of the Delta”, kể câu chuyện về hạt gạo Việt qua phim tài liệu, nền tảng số, hội chợ chuyên ngành và các đại sứ thương hiệu toàn cầu. Khi đó, gạo Việt không chỉ được biết đến vì ngon, mà còn được nhớ đến vì văn hóa, trách nhiệm và bản sắc.
Đặc biệt, trong bối cảnh Philippines - thị trường chiếm gần 45% lượng xuất khẩu gạo Việt, tạm dừng nhập khẩu 60 ngày từ tháng 9/2025, việc đa dạng hóa thị trường sang châu Âu, Hàn Quốc và Trung Đông trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Những sản phẩm cao cấp như ST25 chính là “tấm vé vàng” giúp gạo Việt bước chân vững vàng vào các thị trường khó tính, khẳng định vị thế thương hiệu quốc gia trên bản đồ nông sản toàn cầu.
Thành công của ST25 là một minh chứng sống động cho năng lực đổi mới của nông nghiệp Việt Nam, nhưng quan trọng hơn, đây không nên là một câu chuyện đơn lẻ. Một thương hiệu mạnh chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó trở thành hạt nhân lan tỏa, thúc đẩy sự hình thành của hệ sinh thái thương hiệu nông sản Việt - nơi các sản phẩm tiêu biểu cùng chung sứ mệnh nâng tầm vị thế quốc gia.
Cà phê Buôn Ma Thuột, nước mắm Phú Quốc, hạt điều Bình Phước, hay sầu riêng Ri6 đều là những đại diện mang đậm bản sắc vùng miền, sở hữu tiềm năng để trở thành “thương hiệu quốc gia” nếu được đầu tư đúng hướng. Khi mỗi sản phẩm không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn kể được câu chuyện về đất, người và tri thức Việt, thì thương hiệu quốc gia sẽ được củng cố không bằng khẩu hiệu, mà bằng sự lan tỏa tự nhiên của niềm tự hào.
Để làm được điều đó, cần có một mô hình liên kết bền vững giữa bốn chủ thể (Nhà nước, Nhà khoa học, Nhà nông và Doanh nghiệp) cùng hướng đến một tầm nhìn chung: “4 nhà - 1 thương hiệu”. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo thể chế, hoạch định chiến lược và bảo vệ quyền lợi quốc gia trên trường quốc tế; Nhà khoa học mang lại tri thức, công nghệ và giải pháp đổi mới sáng tạo; Nhà nông là trung tâm của chuỗi giá trị, thực hành chuẩn hóa sản xuất theo tiêu chuẩn toàn cầu; còn Doanh nghiệp đảm nhận sứ mệnh marketing, thương mại hóa và xây dựng thương hiệu trên thị trường.
Khi bốn mắt xích này vận hành nhịp nhàng, chuỗi giá trị nông sản Việt sẽ chuyển từ mô hình sản xuất đơn lẻ sang hệ thống hợp lực, nơi thương hiệu trở thành tài sản chung thay vì là nỗ lực riêng lẻ của từng doanh nghiệp. Từ đó, Việt Nam có thể hình thành hệ sinh thái thương hiệu nông sản tích hợp, trong đó mỗi sản phẩm vừa giữ được bản sắc vùng miền, vừa góp phần tạo nên một hình ảnh quốc gia đáng tin cậy, xanh và bền vững trong mắt thế giới.
Nói một cách khác, ST25 đã gieo hạt mầm cho tư duy thương hiệu mới của nông nghiệp Việt Nam - nơi tri thức, liên kết và niềm tin cùng hội tụ để đưa thương hiệu Việt bước ra toàn cầu bằng giá trị thật, trách nhiệm thật và câu chuyện thật.
Thành công của ST25 không chỉ khẳng định vị thế của một sản phẩm nông nghiệp, mà còn thể hiện sức mạnh của tri thức, công nghệ và chữ tín, những yếu tố nền tảng tạo nên giá trị thương hiệu bền vững. Tuy nhiên, câu chuyện ấy không nên dừng lại ở một sản phẩm hay một thương hiệu cá nhân. Điều Việt Nam cần lúc này là một chiến lược thương hiệu quốc gia thế hệ mới, với tầm nhìn rộng hơn: chuyển từ “Made in Vietnam” sang “Make Vietnam Known” - không chỉ là sản xuất tại Việt Nam, mà là khiến thế giới biết đến, tin tưởng và ngưỡng mộ Việt Nam.
Trong kỷ nguyên hội nhập xanh và chuyển đổi số, thương hiệu quốc gia không đơn thuần là công cụ để quảng bá hay gia tăng xuất khẩu. Nó là tài sản chiến lược, là “quyền lực mềm” thể hiện năng lực sáng tạo, đạo đức kinh doanh và tầm vóc văn hóa của quốc gia trên thị trường toàn cầu. Một thương hiệu quốc gia mạnh không chỉ tạo giá trị kinh tế mà còn củng cố niềm tin quốc tế vào con người và sản phẩm Việt Nam.
Hành trình của ST25 mang lại một bài học giản dị nhưng sâu sắc: “Muốn xây thương hiệu lớn, trước hết phải gieo chữ tín.” Khi chữ tín được gieo bằng tri thức và lòng tự trọng nghề nghiệp, thương hiệu Việt sẽ được gặt hái không chỉ bằng danh hiệu, mà bằng sự công nhận và trân trọng từ thế giới.
Và đó chính là con đường dài nhưng bền vững để đưa nông sản Việt từ cánh đồng ra thế giới, từ sản phẩm trở thành biểu tượng của tầm vóc quốc gia - nơi mỗi thương hiệu Việt Nam đều góp phần viết nên câu chuyện chung mang tên “Make Vietnam Known”.
